Ben jij benieuwd naar één van de belangrijkste elementen van goed presterende teams? Waarschijnlijk denk je hier niet meteen aan, maar het antwoord is psychologische veiligheid. Organisaties worden steeds diverser (gelukkig!) en remote werken is de normaalste zaak van de wereld geworden. Ook daarom is het belangrijk dat werknemers ideeën durven delen, effectief samenwerken en vertrouwen op elkaar.
In deze blog gaan we in op de voordelen van psychologische veiligheid op het werk en vertellen we hoe je dit kunt stimuleren. Voor het welzijn van jouw werknemers én voor betere teamprestaties.
Wat is psychologische veiligheid?
Psychologische veiligheid is de overtuiging dat men zich kan uitspreken, risico's kan nemen en zich kwetsbaar kan opstellen zonder bang te hoeven zijn voor negatieve gevolgen. Wanneer er op kantoor sprake is van psychologische veiligheid, hebben werknemers het vertrouwen om zich eerlijk te uiten, zonder bang te zijn voor een oordeel. Dit leidt tot transparantie en zorgt ervoor dat mensen helemaal zichzelf kunnen zijn op het werk.
Waarom is psychologische veiligheid belangrijk voor organisaties?
Door een psychologisch veilige werkplek te creëren, zorgen werkgevers voor een omgeving waarin werknemers de beste versie van zichzelf kunnen zijn. Een omgeving waarin ze zich prettig voelen. Dit zorgt voor meer openheid, gesprekken en creativiteit. Wat uiteindelijk leidt tot een betere samenwerking en een hogere productiviteit.
In het algemeen is het streven naar psychologische veiligheid op de werkplek essentieel voor het creëren van een positieve omgeving. Het vereist een verbintenis om een cultuur van vertrouwen en respect te creëren, waarin iedereen wordt gewaardeerd. Zo worden werknemers in staat gesteld hun stem te laten horen en hun keuzes goed te onderbouwen, wat leidt tot betere resultaten voor zowel de werknemers als de organisatie.
Daarnaast is psychologische veiligheid gekoppeld aan het welzijn van werknemers. Wanneer mensen zich op hun gemak en gesteund voelen op de werkplek, is de kans groter dat zij echt blij zijn met hun baan en minder stress ervaren. Dit kan zorgen voor een lager personeelsverloop en een hogere productiviteit, omdat werknemers meer betrokken en gemotiveerd zijn.
Waarom is psychologische veiligheid belangrijk voor werknemers?
Als werknemers zich kunnen uitspreken zonder bang te zijn dat ze worden veroordeeld, delen ze met meer vertrouwen hun meningen, ideeën, en gedachten. Dit stimuleert open communicatie en helpt bij het opbouwen van sterke relaties met collega's, managers en klanten.
Door psychologische veiligheid op de werkplek aan te moedigen, geef je jouw werknemers ook de krachtige boodschap mee dat je hun unieke bijdrage waardeert, ongeacht de achtergrond van de verschillende werknemers.
Dit bevordert diversiteit en stimuleert een gevoel van inclusiviteit, waardoor sterkere banden ontstaan tussen collega's en de organisatie als geheel. Iedereen voelt zich gewaardeerd in zijn bijdrage en heeft het gevoel erbij te horen. Je bereikt alleen het volledige potentieel van mensen met verschillende achtergronden, als psychologische veiligheid de hoogste prioriteit heeft.
89% van de werknemers vindt psychologische veiligheid op de werkplek essentieel (Mckinsey)
3 manieren om als individu te bouwen aan psychologische veiligheid
- Moedig open communicatie aan
Sommige mensen praten graag in grotere groepen, terwijl anderen de voorkeur geven aan één-op-één gesprekken. Dat is waarom open vragen als "Wat denkt iedereen?" of "Is iemand het er niet mee eens?" meestal niet de antwoorden opleveren die je zoekt. Vooral als je te maken hebt met introverte collega’s in je team. Wat je in plaats daarvan kunt doen is mensen eerst vragen om hun gedachten op te schrijven en dan vragen om het hardop voor te lezen. Dit is niet alleen de verantwoordelijkheid van de manager, maar ook van jou als individu.
-
Stel verduidelijkende vragen
Vooral op de werkvloer wordt er veel gebruik gemaakt van jargon of acroniemen. Nu ik dit schrijf doe ik het misschien zelf ook, want voor mij - als copywriter - zijn deze termen bekend. Maar voor jou misschien niet. Wat ik bedoel zijn vaktermen of afkortingen. Als dit gebeurt, vraag dan de betreffende persoon om uit te leggen wat er bedoeld wordt. Misschien maak je je zorgen over hoe je overkomt, omdat je het gevoel hebt dat je 'dat al moest weten'. Maar door vragen te stellen, laat je zien dat prima is om dit te doen, en bied je anderen de kans hetzelfde te doen. - Stel twee brainstormsessies voor: één voor goede ideeën en één voor slechte ideeën
Hierdoor neem je wat van de druk weg en laat je teamleden avontuurlijk zijn. Laat je teamleden met de slechtste suggesties komen die ze kunnen bedenken, maar ook met de beste. Zo laat je zien dat je soms best een beetje gek mag doen!
Leiders hebben een belangrijke rol als het gaat om psychologische veiligheid
Het wordt nog wel eens vergeten dat het voor nieuwe werknemers vaak moeilijker is om zich vertrouwd te voelen. Je kunt je vast voorstellen dat een CEO zich in het algemeen veiliger voelt om zich uit te spreken dan een stagiaire die net binnen komt.
Daarom is het belangrijk dat je als leider probeert om in de schoenen van je nieuwe werknemers te stappen. Om te begrijpen wat er nodig is om een gevoel van veiligheid te creëren, waardoor ze zich vrij voelen om hun gedachten of ideeën te delen. Alleen op deze manier kunnen leiders ervoor zorgen dat alle werknemers, ongeacht hun functie of ervaringsniveau, zich waardig en gerespecteerd voelen.
Leiderschapsprincipes om een goede basis te leggen voor psychologische veiligheid
- Hanteer een zerotolerancebeleid voor discriminatie, intimidatie en geweld
- Wees je bewust van grenzen (verderop in de blog vind je een eenvoudig & leuk voorbeeld van een oefening hiervoor!)
- Neem de tijd voor persoonlijke gesprekken
- Geef en vraag om opbouwende feedback
- Wees consequent en kom je beloftes na
- Vergeet niet dat het tijd kost om een vertrouwensband op te bouwen
We kunnen dit niet genoeg benadrukken: geef als leider het goede voorbeeld
- Geef de fouten toe die je maakt, de angsten die je hebt en de onzekerheden die naar boven komen. Wees kwetsbaar.
- Maak van nieuwsgierigheid de norm. Juich actief luisteren toe. Voorbeeld: geen telefoons en andere afleidingen in meetings. Wees aanwezig.
- Creëer een veilige plek. Zorg dat iedereen tijd krijgt om te spreken. Onderbreek een sessie wanneer je voelt dat de psychologische veiligheid wordt ondermijnd.
- Moedig een open mentaliteit aan. Zorg ervoor dat je iedereen betrekt bij het leveren van input. Accepteer ideeën en veroordeel anderen niet.
- Betrek iedereen bij het feedbackproces. Stel regels op voor het geven en ontvangen van feedback.
3 manieren om als leider te bouwen aan psychologische veiligheid
- Reageer positief, ook als iets niet goed gaat
De manier waarop je reageert op problemen of fouten kan van grote invloed zijn op de psychologische veiligheid van jouw organisatie. Toon waardering voor de eerlijkheid van een werknemer wanneer deze een fout toegeeft, en ga samen op zoek naar een oplossing. Dit laat zien dat dingen die minder goed gingen kunnen worden omgezet in lessen. En het geeft de werknemer een veilig gevoel.
- Breng activiteiten in balans met communicatie
Als je samen activiteiten onderneemt maar nooit de tijd neemt om jouw gevoelens of behoeften te bespreken, maak je niet op dieper niveau contact en boek je ook geen vooruitgang. Aan de andere kant, als je elke interactie te veel analyseert en het simpelweg genieten van elkaars gezelschap tijdens activiteiten overslaat, kom je op hetzelfde resultaat uit. Zorg hier voor een mooie balans.
- Zet de toon!
In moeilijke tijden, zoals in onzekere periodes, kan het gebeuren dat medewerkers een negatieve mindset aannemen in plaats van het te zien als een mogelijkheid om te leren. Leiders kunnen hun teams ondersteunen door uit te zoomen en het grotere geheel in kaart te brengen.
Organiseer een vergadering en ga terug naar het doel van het project. Stel vragen als: Waarom doen we dit? Hoe kunnen we elkaar ondersteunen? Waar gaat het goed en waar schieten we te kort? Schets de situatie opnieuw en streef naar ondersteuning, verbetering en vooral: een open gesprek.
Psychologische veiligheid bij Appical: wat doen wij?
Bij Appical zijn we begonnen met het organiseren van een psychologische veiligheidstraining. Onze collega Meghan, Director of Customer Success & Onboarding, organiseerde een eerste sessie met haar team, met als doel bewustwording te creëren. Ze behandelde verschillende onderwerpen die ook in deze blog aan bod komen. Wat betekent psychologische veiligheid? Waarom is het belangrijk? Maar ze durfde ook verder te kijken. Ze wilde dat haar teamgenoten haar boodschap echt zouden voelen.
"Bewustwording ontstaat niet alleen als je weet wat het betekent, maar ook als je herkent waar ieders grenzen liggen. En dat verschilt natuurlijk van persoon tot persoon." - Meghan
Daarom deelde Meghan een fictief verhaal met haar teamleden. De gebeurtenissen in dit verhaal werden steeds intenser en vonden plaats op de werkvloer. Het ging over werknemer die haar grenzen niet durfde aan te geven aan een collega. Tegen de tijd dat het verhaal verder ging, was het aan de toehoorders om op te staan wanneer hun grens was bereikt. Het resultaat? "Je zag letterlijk hoe grenzen per persoon kunnen verschillen", legde ze uit.
Andere voorbeelden van de training waren verschillende vragen die zorgden voor een open gesprek. De teamleden werden bijvoorbeeld gevraagd of ze ooit:
- Een meeting hebben gehad waar geen enkele vraag werd gesteld (omdat mensen die misschien niet durfden te stellen)
- Ervaren dat zij geen 'zendtijd' kregen, wat betekent dat tijdens vergaderingen altijd dezelfde mensen aan het woord zijn
- Een meeting hebben gehad waar geen out-of-the-box ideeën werden gedeeld.
En zo zijn wij begonnen met het creëren van bewustzijn. Meghan's training staat binnenkort ook bij andere teams op de agenda.
Doe de test: is jouw team psychologisch veilig?
Als je het gevoel van psychologische veiligheid op je werkplek wilt verbeteren, is het goed om te weten waar je nu staat. Hoewel het misschien moeilijk is om erachter te komen, omdat (de afwezigheid van) psychologische veiligheid in veel aspecten verborgen zit, helpen deze vijf vragen je om een begin te maken.
Stel je teamleden deze 5 vragen:
- Als ik in mijn team een fout maak, wordt mij dat vaak kwalijk genomen.
Ja of nee? Waarom? Kun je enkele voorbeelden geven? - Ik ben in staat om problemen en moeilijke kwesties aan te kaarten.
Ja of nee? Waarom? Kun je enkele voorbeelden geven? - Ik voel mij veilig om mijn mening te geven in dit team.
Ja of nee? Waarom? Kun je enkele voorbeelden geven? - Het is moeilijk om mijn teamleden om hulp te vragen.
Ja of nee? Waarom? Kun je enkele voorbeelden geven? - Mijn unieke vaardigheden en talenten worden gewaardeerd en gebruikt in dit team.
Ja of nee? Waarom? Kun je enkele voorbeelden geven?
Je kunt ervoor kiezen om dit samen met het team te doen, maar het is ook belangrijk om van tevoren te vragen waar elk teamlid behoefte aan heeft. Misschien voelen bepaalde collega’s zich meer op hun gemak om dit (eerst) 1 op 1 te bespreken. Zo gebruik je meteen een les uit deze blog: check!
Na het bespreken van deze vragen moedigen we je aan om dit verder uit te bouwen. Evalueer de antwoorden en creëer een veilige ruimte voor een open discussie over dit onderwerp. Neem wat tijd voor zelfreflectie: Hoe kun je dit verbeteren als bedrijf, als leider, of als individu?
Geïnspireerd door: Appical (Meghan Parinussa), Lizz Fosslien & Mollie West Duffie, Tandem HR & Evelina Padervinskaite (LinkedIn).
